12.07.2021

Podwyższenie alimentów możliwe jest wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentacji.

Podstawą prawną do podwyższenia alimentów jest art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o), zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez „zmianę stosunków” wyrażoną w powyższym przepisie należy rozumieć istotne zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego albo istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji (w tej sytuacji zobowiązany do alimentacji może wnieść pozew o obniżenie alimentów), wskutek czego ustalony dotychczas zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga zmiany przez stosowne podwyższenie albo obniżenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Przez „zmianę stosunków” należy uznawać wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące odmienność zakresu usprawiedliwianych potrzeb uprawnionego ale również i możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego. Przez „zmianę stosunków” rozumie się zmianę istotnych z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i zakresu świadczeń alimentacyjnych.

O wysokości alimentów decydują ustawowe przesłanki wskazane w art. 135 k.r.o. Zgodnie z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Jak wynika z wyżej wskazanego przepisu zakres świadczeń alimentacyjnych wyznaczają z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej zaś strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.  Dopiero ustalenie i zestawienie tych wartości czyli usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego umożliwia ustalenie czy i w jakim zakresie potrzeby uprawnionego mogą zostać zaspokojone przez zobowiązanego do alimentacji.   

Ustalenie wystąpienia „zmiany stosunków” oraz jej wpływu na wysokość świadczeń alimentacyjnych należnych uprawnionemu, wymaga porównania stanu istniejącego w chwili orzekania o alimentach ze stanem istniejącym w czasie rozpoznawania sprawy o podwyższenie alimentów na podstawie art. 138 k.r.o.

Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oznaczają potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiednio do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy.

Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego oznaczają jego status materialny, możliwy do osiągnięcia przy dołożeniu przez niego należytej staranności, biorąc pod uwagę posiadaną wiedzę, umiejętności, wykształcenie oraz zasoby majątkowe. Możliwości zarobkowe i majątkowe innymi słowy oznaczają zarobki i dochody, jakie zobowiązany uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swoich sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Warto w tym miejsce zwrócić uwagę na przepis art. 136 k.r.o. zgodnie z którym „jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych” Sankcję, o której mowa w art. 136 k.r.o., stosuje się wtedy, gdy na osobie, która w ciągu 3 lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych doprowadziła do niekorzystnych zmian w stanie swego majątku lub zarobków, ciążył już skonkretyzowany obowiązek alimentacyjny, tzn. gdy w chwili dokonania takich zmian istniała już powinność spełniania świadczeń alimentacyjnych. Ta więc, jeżeli zobowiązany do alimentacji świadomie uszczupli swój majątek lub zmieni pracę na mniej dochodową albo zwolni się z pracy, jedynie na potrzeby procesu o alimenty, powyższe zmiany nie będą uwzględnione przez sąd przy ustaleniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Uzasadniając żądanie pozwu o podwyższenie alimentów należy dokładnie wskazać co zmieniło się od czasu wydania ostatniego wyroku w sprawie o alimenty, o ile wzrosły potrzeby dziecka, jakie są aktualne potrzeby dziecka i koszty jego utrzymania oraz jaki jest stan zdrowia dziecka. Ponadto należy przedstawić w jakiej wysokości wynoszą zarobki każdego z rodziców oraz jakie są aktualne możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentacji.

Wnosząc pozew o podwyższenie alimentów należy przygotować wiarygodne dowody na poparcie wysokości żądanych alimentów. Wysokość żądanych alimentów powinna być adekwatna do aktualnie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Nie wystarczą jednak same twierdzenia strony. Wysokość żądanych alimentów wymaga uzasadnienia popartego dowodami, w szczególności takimi jak fakturami związanymi z kosztami utrzymania dziecka (nie paragonami, ponieważ nie dokumentują one osoby, która poniosła koszty), potwierdzeniami przelewów, cennikami usług, rachunkami itp. 

Pozew o podwyższenie alimentów

Właściwość sądu

Sądem właściwym w sprawach alimentacyjnych jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania osoby domagającej się alimentów lub sąd rejonowy miejsca zamieszkania osoby zobowiązanej do alimentacji. Wybór należy do powoda.

Wartość przedmiotu sporu

W pozwie o podwyższenie alimentów należy podać wartość przedmiotu sporu. Wartość przedmiotu sporu w sprawach o podwyższenie alimentów oblicza się jako 12-krotność kwoty, o jaką powód domaga się podwyższenia miesięcznych alimentów tj. różnicy pomiędzy kwotą alimentów zasądzonych, a kwotą alimentów żądanych w pozwie o podwyższenie alimentów.

Opłata sądowa

Powód jako osoba uprawniona do alimentów jest ustawowo zwolniona od opłat sądowych na podstawie art. 96 ust. 1 pkt. 2 u.k.s.c.

Żądanie pozwu

W żądaniu pozwu należy określić kwotę do jakiej alimenty mają być podwyższone, do którego dnia miesiąca ma być regulowane świadczenie alimentacyjne oraz do czyich rąk mają być przekazywane. W pozwie należy wskazać sąd, przed którym zapadło poprzednie orzeczenie sądowe o alimentach, sygnaturę akt oraz wysokość zasądzonych dotychczas alimentów. Np. Wnoszę o podwyższenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej z dnia 6 lipca 2021 r. w sprawie sygn. akt III RC /000/00 od pozwanego (imię i nazwisko) na rzecz małoletniego powoda (imię i nazwisko) z kwoty … miesięczne do kwoty …miesięcznie, płatne do rąk matki/ojca (imię i nazwisko) do 10 – tego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności którejkolwiek z rat.

Uzasadnienie

Uzasadniając żądanie pozwu o podwyższenie alimentów należy dokładnie wskazać co zmieniło się od czasu wydania ostatniego wyroku w sprawie o alimenty, o ile wzrosły potrzeby dziecka, jakie są aktualne potrzeby dziecka i koszty jego utrzymania oraz jaki jest stan zdrowia dziecka. Ponadto należy przedstawić w jakiej wysokości wynoszą zarobki każdego z rodziców oraz jakie są aktualne możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentacji.

W pozwie powinna znaleźć się także informacja, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.

Należy pamiętać o wnioskach dowodowych, załącznikach, odpisie pozwu dla strony przeciwnej oraz o podpisaniu pozwu.

Radca prawny Katarzyna Anna Jasicka

Kancelaria Radcy Prawnego Katarzyna Anna Jasicka Wrocław

Kontakt: tel. 501 738 312, e-mail: kancelaria@krpjasicka.pl

strona internetowa: krpjasicka.pl