26.11.2023
Termin czternastu dni do złożenia odwołania od decyzji liczony jest od pierwszego dnia następującego po upływie czternastu dni od dnia skutecznego doręczenia stronie decyzji w rozumieniu art. 49 k.p.a. tj. w drodze publicznego ogłoszenia. Artykuł 11f ust. 3 ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w związku z art. 49 § 2 k.p.a. wprost przesądza, że termin do wniesienia odwołania liczy się od publicznego ogłoszenia o wydaniu decyzji, a nie od indywidualnego zawiadomienia dotychczasowego właściciela lub użytkownika wieczystego o wydaniu decyzji. Stosownie do art. 11f ust. 3 specustawy drogowej, doręczenie dotychczasowemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu zawiadomienia o wydaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na adres wskazany w katastrze nieruchomości nie wyłącza w stosunku do tych osób skutków zawiadomienia o wydaniu decyzji w drodze publicznego ogłoszenia, o którym mowa w art. 49 k.p.a.
Udostępnienie stronie odpisu decyzji na podstawie art. 49b k.p.a. nie stanowi jej doręczenia i nie ma wpływu na sposób liczenia terminu do wniesienia odwołania. Termin do wniesienia odwołania jest w takim przypadku liczony zgodnie z regułą wyrażoną w art. 49 k.p.a.
Przepis art. 11g ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych stanowi lex specialis w stosunku do art. 138 § 1 i § 2 k.p.a. i dopuszcza możliwość wydania decyzji uchylającej w części decyzję organu I instancji i orzeczenia w tym zakresie przez organ II instancji co do istoty sprawy (Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 5 lutego 2009 r., II SA/GI 960/08).
Podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 11i ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, z wyjątkiem art. 28 ust.2.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt. 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowalne (Dz. U. z 2021 r., poz. 2351 ze zm.) obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno – budowlanych oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając min. poszanowanie występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej.
Przepisy specustawy drogowej nie zwolniły organów orzekających na podstawie jej przepisów z wynikającego z art. 77 k.p.a. obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, czy kierowania się określoną w art. 7 k.p.a. zasadą prawdy obiektywnej. W tym miejscu przywołać należy również stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zajęte w wyroku z dnia 6 czerwca 2005 r. sygn. akt K_23/05 (w:) OTK-A 2006/6/62, w którym podniósł, że wyłączenie stosowania procedur przewidzianych w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie zwalnia decydentów od troski o należyte przestrzeganie i kształtowanie ładu przestrzennego w Polsce oraz roztropnej troski o interesy lokalne, ale uwalnia od typowych procedur, które mogłyby uniemożliwić i paraliżować podejmowanie decyzji w zakresie lokalizacji dróg i pozwoleń budowlanych.
Nie można stracić z pola widzenia także faktu, że w trakcie realizacji inwestycji należy uwzględnić uwarunkowania i normy dotyczące uzasadnionych interesów osób trzecich wynikające z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, a w szczególności poszanowanie występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, odpowiednie usytuowanie na działce budowalnej oraz ochronę przed hałasem. Przypomnieć należy, że na podstawie art. 11i specustawy drogowej w sprawach dotyczących realizacji inwestycji nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy Prawo budowlane, z wyjątkiem art. 28 ust. 2 tej ustawy, a na organie orzekającym spoczywa obowiązek uwzględnienia wymagań art. 5 ust. 1 ustawy dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowalne.
W uchwale składu siedmiu sędziów NSA z dnia 16 grudnia 2013 r., sygn. II GPS 2/13 odwołując się do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, zwrócono uwagę na to, że z zasady demokratycznego państwa prawnego wynika ogólny wymóg, aby wszystkie postępowania prowadzone przez organy władzy publicznej w celu rozstrzygnięcia spraw indywidualnych odpowiadały standardom sprawiedliwości proceduralnej. W szczególności regulacje prawne tych postepowań muszą gwarantować wszystkim stronom i uczestnikom postępowania prawo do wysłuchania tj. prawo do przedstawiania i obrony swoich racji (wyrok TK z dnia 14 czerwca 2006 r., sygn. K 53/05, OTK ZU nr 6/A/2006/66).
Odszkodowanie za nieruchomości przejęte pod drogi publiczne
Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości przejęte pod realizację inwestycji drogowej, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.
Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.
Odszkodowanie za nieruchomości przejęte pod realizację inwestycji drogowej przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe. W określonych przypadkach, jeżeli przejęta jest część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, właściwy zarządca drogi jest obowiązany do nabycia, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego tej części nieruchomości.
Konstytucyjnym wyznacznikiem wielkości odszkodowania za odbieranie praw, w tym praw rzeczowych do nieruchomości, jest słuszne odszkodowanie (art. 21 ust. 2 Konstytucji RP).
Pojęcie słusznego odszkodowania było przedmiotem wielu wypowiedzi TK. Źródłowym orzeczeniem w tym względzie jest orzeczenie z dnia 8.05.1990 r. (K 1/90), w którym TK stwierdził min., że: „Słuszne odszkodowanie to odszkodowanie sprawiedliwe. Sprawiedliwe odszkodowanie jest to jednocześnie odszkodowanie ekwiwalentne, bowiem tylko takie nie narusza istoty odszkodowania za przejętą własność (…).”
Podstawą ustalenia odszkodowania jest rynkowa wartość nieruchomości.
Radca prawny Katarzyna Anna Jasicka
Kancelaria Radcy Prawnego Katarzyna Anna Jasicka
Kontakt: tel. 501 738 312, e-mail: kancelaria@krpjasicka.pl
