09.06.2021
Alimenty na rzecz małoletniego dziecka
Wnosząc pozew o alimenty na rzecz małoletniego dziecka należy przygotować wiarygodne dowody na poparcie wysokości żądanych alimentów. Wysokość żądanych alimentów powinna być adekwatna do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (małoletniego dziecka). Nie wystarczą jednak same twierdzenia strony. Wysokość żądanych alimentów wymaga uzasadnienia popartego dowodami, w szczególności fakturami związanymi z kosztami utrzymania dziecka (nie paragonami, ponieważ nie dokumentują one osoby, która poniosła koszty), potwierdzeniami przelewów, cennikami usług itp. W uzasadnieniu pozwu należy także wskazać informacje na temat sytuacji majątkowej i zarobkowej zobowiązanego do alimentacji.
Składając pozew o alimenty na rzecz małoletniego dziecka należy wykazać w sposób szczegółowy usprawiedliwione koszty utrzymania i wychowania małoletniego dziecka. Zgodnie bowiem z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego dziecka może polegać także w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie i wychowanie dziecka.
Jak wynika z wyżej wskazanego przepisu prawa zakres świadczeń alimentacyjnych wyznaczają z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, z drugiej zaś strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Dopiero ustalenie i zestawienie tych wartości czyli usprawiedliwionych potrzeb małoletniego dziecka oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego umożliwia ustalenie czy i w jakim zakresie potrzeby uprawnionego mogą zostać zaspokojone przez zobowiązanego do alimentacji.
Usprawiedliwione potrzeby małoletniego dziecka oznaczają potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiednio do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy.
Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego oznaczają jego status materialny, możliwy do osiągnięcia przy dołożeniu przez niego należytej staranności, biorąc pod uwagę posiadaną wiedzę, umiejętności, wykształcenie oraz zasoby majątkowe. Możliwości zarobkowe i majątkowe innymi słowy oznaczają zarobki i dochody jakie zobowiązany uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swoich sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody.
Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W sytuacji gdy dziecko nie posiada własnego majątku, z którego dochody wystarczałyby na jego utrzymanie i wychowanie to na rodzicach ciąży obowiązek utrzymania dziecka, ograniczony tylko ich możliwościami zarobkowymi i majątkowymi stosownie do art. 135 § 1 k.r.o. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, małoletnie dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami.
Alimenty na rzecz pełnoletniego dziecka
Obowiązek alimentacyjny rodziców trwa do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymywania się. Przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dziecka, które osiągnęło pełnoletność należy brać pod uwagę, czy wykazuje ono chęć dalszej nauki oraz czy jego osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki przez niego.
Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się.
Alimenty na rzecz rozwiedzionego małżonka
Orzekając rozwód sąd orzeka także czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekanie o winie. W takim przypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Należy jednak pamiętać, że rozstrzygnięcie o winie ma znaczenie dla żądania alimentów od małżonka winnego rozkładu pożycia małżeńskiego.
Więcej na temat rozwodu z orzeczeniem winy przeczytaj tutaj
Jak napisać pozew rozwodowy przedstawiłam w poniższym artykule:
Pozew o rozwód. Jak napisać pozew rozwodowy
Alimenty na rzecz małżonka niewinnego
Małżonek niewinny może żądać od małżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego przyczyniania się w odpowiednim zakresie do zaspokajania jego usprawiedliwionych potrzeb, chociażby nie znajdował się w niedostatku, jeżeli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego (podstawa prawna art. 60 § 2 k.r.o.)
Zastosowanie wyżej wskazanej podstawy prawnej wymaga ustaleń faktycznych określających sytuację materialną małżonka niewinnego powstałą w następstwie orzeczenia rozwodu, a ponadto wymaga ustalenia hipotetycznej sytuacji, w jakie znajdowałby się małżonek niewinny gdyby rozwodu nie orzeczono.
Alimenty na rzecz małżonka niewinnego lub współwinnego w razie jego niedostatku
Małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia w razie niedostatku może żądać od drugiego małżonka dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego małżonka oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego małżonka (podstawa prawna art. 60 § 1 k.r.o.)
W niedostatku znajduje się ten, kto nie może własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu małżonkowi normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku.
Małżonek niewinny, który pozostaje w niedostatku może domagać się alimentów od małżonka uznanego w procesie rozwodowym za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. W takim wypadku małżonek niewinny nie ma potrzeby wykazywać, ze rozwód pogorszył jego sytuację materialną.
Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednak gdy zobowiązanym do łożenia alimentów jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa z upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu, chyba, że sąd przedłuży ten termin.
Zmiana stosunków w zakresie obowiązku alimentacyjnego
Stosownie do art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Przez zmianę stosunków należy rozumieć:
- istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo
- istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego.
Na wskutek wyżej wymienionej zmiany stosunków dotychczas ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego np. w orzeczeniu sądowym wymaga zmiany odpowiednio przez zmniejszenie lub zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.
Dodatkowo zmianę stosunków powoduje także zdarzenie, wskutek którego obowiązek alimentacyjny wygasa (np. zaprzeczenie ojcostwa, uzyskanie przez uprawnionego zdolności do samodzielnego utrzymywania się).
Przeczytaj również:
Pozew o podwyższenie alimentów
Radca prawny Katarzyna Anna Jasicka
Kancelaria Radcy Prawnego Katarzyna Anna Jasicka we Wrocławiu
